نظام بخشی به کاربردهای گوناگون عقل در نظر غزالی
Authors
abstract
یکی از دشواری هایی که در کار پژوهش در آثار غزالی وجود دارد برخی ناسازگاریها است که میان سخنان او به چشم می خورند. بیانات غزالی در باب عقل و چگونگی به کارگیری این مفهوم از سوی او نیز از جملة همین موارد است. نوشتار حاضر با قراردادن کاربردهایی که غزالی برای «عقل» بدانها تصریح کرده، در قالب طرح کلی کاربردهای وجودشناختی، روانشناختی، و معرفت شناختی آن، آنها را چارچوبی منطقی می بخشد. اما فهم مراد اصلی غزالی هنگام استفاده از این مفهوم، با تتبع در آثار وی و یافتن روح کلی حاکم بر آنها میسر می شود. اینجاست که می توان به کارگیری دو معنای عقل را از سوی غزالی که یکی معنای اخص آن، یعنی عقل استدلالی است و دیگری کل مرتبة انسانی در معرفت، مورد توجه قرار داد.[1] عقل در این معنای دوم ظهورات مختلفی را، از مرتبة استدلالی تا مرتبة نبوی معرفت در بر می گیرد. توجه به این معنا به منزلة یافتن یکی از اصول بنیادین نظام معرفتی غزالی است.
similar resources
نظام‌بخشی به کاربردهای گوناگون عقل در نظر غزالی
یکی از دشواری‌هایی که در کار پژوهش در آثار غزالی وجود دارد برخی ناسازگاریها است که میان سخنان او به چشم می‌خورند. بیانات غزالی در باب عقل و چگونگی به کارگیری این مفهوم از سوی او نیز از جملة همین موارد است. نوشتار حاضر با قراردادن کاربردهایی که غزالی برای «عقل» بدانها تصریح کرده، در قالب طرح کلی کاربردهای وجودشناختی، روانشناختی، و معرفت‌شناختی آن، آنها را چارچوبی منطقی می‌بخشد. اما فهم مراد اصلی...
full textتأثیر گناه بر غایت و کارکرد عقل در اندیشۀ غزالی
مسئلۀ بسیار مهم تأثیرات معرفتی گناه که امروزه در حوزۀ معرفت‌شناسی معاصر مجال طرح یافته است میتواند از جنبه‌های گوناگون بررسی شود. یکی از این جنبه‌ها مربوط به تأثیرات واقعی گناه در عامل کسب معرفت، و دیگری مربوط به ارتباطی است که انسان با خداوند به منزلۀ افاضه‌کنندۀ معرفت دارد. در این مقاله جنبۀ نخست را به روش تحلیلی، آن هم از دید غزالی، دنبال میکنیم. این تأثیر هم تأثیری بنیادین در غایت و کارکر...
full textساحت ارادی نفس در نظر غزالی
در مقاله پیش رو دیدگاه غزالی در خصوص ساحت ارادی نفس مورد بررسی قرار می گیرد. غزالی ساحت ارادی انسان را در دو سطح حیوانی و انسانی مورد توجّه قرار می دهد. به کارگیری تعابیری چون قوّه عامله، عقل عملی، قدرت، و اراده از سوی او در اطلاق به ساحت ارادی نفس انسانی مسئله مهم حیث معرفتی یا تحریکی داشتن عقل عملی را پیش می کشد که بررسی موضوع نشان دهنده اعتقاد غزالی به تعلّق عقل عملی به ساحت معرفتی و تأکید بر ن...
full textعقل و عشق در نظر محقق ترندی
اهمیت عقل و عشق و نقش آنها در زندگی و سرنوشت انسان بیش از آن چیزی است که در آغاز قابل تصور باشد و تحقیق و بررسی جامع درباره آن امری ضروری است با وجود آثار فراوانی که درباره دو عنوان عقل و عشق به رشته نگارش در آمده و لیکن در خصوص رابطه و تعامل عقل و عشق و کیفیت برخورد آنها با یکدیگر کمتر بررسی بعمل آمده است مقاله حاضر به بررسی این امر در نزد برهان الدین محقق ترمدی (که مولوی نه سال مرید و مصاحب و...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
پژوهش های فلسفی کلامیPublisher: دانشگاه قم
ISSN 9791-1735
volume 11
issue 41 2009
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023